Uusâ

Suomâ

Suomâ

Sino lii ive 2024 tušes tiŋgâ

Suomen Luonto -lostâ lii oppeet valjim ive tušes tiiŋgâ. Taan ive tot lii sino. Taan valjim peht lostâ haalijd pyehtiđ uáinusân šiljoi já ruánáákuávlui...
Suomâ

Suomâ já Suomâ Sämitigge kiäsádâteh Barents euroarktisii rääđist

Suomâ kiäsádât Barents euroarktisii rääđist. Olgominister Elina Valtonen paahud olgoministeriö tiäđáttâsâst, ete ohtsâšpargohäämi ij innig västid taan ääigi tárboid, peic tondiet šaddeh pajaluvâi orroo...
Suomâ

Taan ohhoost viättoo mielâtiervâsvuotâokko

Väldikodálâš mielâtiervâsvuotâokko viättoo 17.−24.11.2024, mon ääigi uárnejuvvojeh maaŋgâlágáneh mielâtiervâsvuotân lohtâseijee tábáhtumeh pirrâ Suomâ. Taan ive mielâtiervâsvuotâoho fáddán lii "mielâstittee puátteevuotâ". Ulmen lii pyehtiđ oovdân...
Suomâ

Taan ive nommâ lii Šielâ

Šielâ lii väljejum ive 2024 nommân, tieđeet Helsig ollâopâttâh. Vyeittee jienâstui Nomâttâstutkâmuš peeivij (suom. Nimistöntutkimuksen päivät) ääigi skammâmáánu 8. peeivi. Ive nommâ lii tubdâstâspalhâšume...
Suomâ

Tiijmeh sirdojeh vuod normaalááigán lávvárduv já pasepeeivi koskâsii iijâ

Lávvárduv já pasepeeivi koskâsii iijâ tiijmijd kalga oppeet sirdeđ normaalááigán. Taat tiätá tiijme sirdem ovttáin tijmijn maassâdkulij tijme 4:00 iho, adai normaalááigán sirdum tiet...
Suomâ

Puáris meecij čuoppâmeh kepideh vyevdicissáá nääli

Vyevdicissás lâi Suomâ niäljádin valjaamus pessimlodde vala muáddi love ihheed tassaaš, mut 1970-lovo rääjist ton pessimmeeri lii kiäppánâm kuálmádâsân. Vyevdicissááš lii-uv taan ääigi Suomâst...
Suomâ

Kollesaakaal sáttá jotteeđ joba tuháttijd kilomeetterijd Suomân

Kollesaakaal, mii oinui Suomâst vuossâmuu keerdi ive 2018 Kajaanist, sáttá jotteeđ joba tuháttijd kilomeetterijd vuáđđudmin uđđâ voolvijd já populaatioid. Taat čiälgá tutkâmušâst, mon tohhii...
Suomâ

Ellei oho oppâmateriaaleh láá tääl tiilámnáál

Ellei okko viättoo roovvâdmáánu 4.–10. peeivi. Taan ive fáddán lii "aldaluándu elleeh". Ellei oho várás Suomâ elleisuojâlemservi SEY lii ráhtám oppâmmateriaalijd, moh láá vuávájum...
Suomâ

Čevđikäärdih historján – aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán

Čevđikäärdih historján -aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán vuossaargâ čohčâmáánu 9. peeivi. Aalmuglâšáánnum, mon ulmen lii lopâttiđ čevđiellei kärdidem Suomâst, uážui meriääigi räi 102 561 nanodum vuáláčálusid....
Suomâ

Syemmiliih kevttih ain ucceeb alkohol

Tiervâsvuođâ já pyereestvaijeem lájádâs (Terveyden ja hyvinvoinnin laitos, THL) mield alkohol kulâttem Suomâst lii oppeet kiäppánâm. Ive 2023 alkohol oleskulâttem lâi koskâmiärálávt 8,7 litterid,...

Sino lii ive 2024 tušes tiŋgâ

Suomâ
Suomen Luonto -lostâ lii oppeet valjim ive tušes tiiŋgâ. Taan ive tot lii sino. Taan valjim peht lostâ haalijd pyehtiđ uáinusân šiljoi já ruánáákuávlui...

Suomâ já Suomâ Sämitigge kiäsádâteh Barents euroarktisii rääđist

Suomâ
Suomâ kiäsádât Barents euroarktisii rääđist. Olgominister Elina Valtonen paahud olgoministeriö tiäđáttâsâst, ete ohtsâšpargohäämi ij innig västid taan ääigi tárboid, peic tondiet šaddeh pajaluvâi orroo...

Taan ohhoost viättoo mielâtiervâsvuotâokko

Suomâ
Väldikodálâš mielâtiervâsvuotâokko viättoo 17.−24.11.2024, mon ääigi uárnejuvvojeh maaŋgâlágáneh mielâtiervâsvuotân lohtâseijee tábáhtumeh pirrâ Suomâ. Taan ive mielâtiervâsvuotâoho fáddán lii "mielâstittee puátteevuotâ". Ulmen lii pyehtiđ oovdân...

Taan ive nommâ lii Šielâ

Suomâ
Šielâ lii väljejum ive 2024 nommân, tieđeet Helsig ollâopâttâh. Vyeittee jienâstui Nomâttâstutkâmuš peeivij (suom. Nimistöntutkimuksen päivät) ääigi skammâmáánu 8. peeivi. Ive nommâ lii tubdâstâspalhâšume...

Tiijmeh sirdojeh vuod normaalááigán lávvárduv já pasepeeivi koskâsii iijâ

Suomâ
Lávvárduv já pasepeeivi koskâsii iijâ tiijmijd kalga oppeet sirdeđ normaalááigán. Taat tiätá tiijme sirdem ovttáin tijmijn maassâdkulij tijme 4:00 iho, adai normaalááigán sirdum tiet...

Puáris meecij čuoppâmeh kepideh vyevdicissáá nääli

Suomâ
Vyevdicissás lâi Suomâ niäljádin valjaamus pessimlodde vala muáddi love ihheed tassaaš, mut 1970-lovo rääjist ton pessimmeeri lii kiäppánâm kuálmádâsân. Vyevdicissááš lii-uv taan ääigi Suomâst...

Kollesaakaal sáttá jotteeđ joba tuháttijd kilomeetterijd Suomân

Suomâ
Kollesaakaal, mii oinui Suomâst vuossâmuu keerdi ive 2018 Kajaanist, sáttá jotteeđ joba tuháttijd kilomeetterijd vuáđđudmin uđđâ voolvijd já populaatioid. Taat čiälgá tutkâmušâst, mon tohhii...

Ellei oho oppâmateriaaleh láá tääl tiilámnáál

Suomâ
Ellei okko viättoo roovvâdmáánu 4.–10. peeivi. Taan ive fáddán lii "aldaluándu elleeh". Ellei oho várás Suomâ elleisuojâlemservi SEY lii ráhtám oppâmmateriaalijd, moh láá vuávájum...

Čevđikäärdih historján – aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán

Suomâ
Čevđikäärdih historján -aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán vuossaargâ čohčâmáánu 9. peeivi. Aalmuglâšáánnum, mon ulmen lii lopâttiđ čevđiellei kärdidem Suomâst, uážui meriääigi räi 102 561 nanodum vuáláčálusid....

Syemmiliih kevttih ain ucceeb alkohol

Suomâ
Tiervâsvuođâ já pyereestvaijeem lájádâs (Terveyden ja hyvinvoinnin laitos, THL) mield alkohol kulâttem Suomâst lii oppeet kiäppánâm. Ive 2023 alkohol oleskulâttem lâi koskâmiärálávt 8,7 litterid,...

Suomâ pakkâpeeivij ulâttâs sáttá cyevkkejuđ porgemáánust

Suomâ
Taan keesi Suomâst láá mittedum jo 60 pakkâpeivid. Mittedemhistorjá pakkâsumos ihe lâi 2002, kuás pakkâpeeivih lijjii 65. Suomâ pakkâpeeivij ulâttâs ij lah vala cyevkkejum, mut...

Saimaa Yövesist iälust ain algâalgâlâš rávdunääli

Suomâ
Meccihaldâttâs tutkâmušâi mield Saimaa Yövesist iälust ain algâalgâlâš rávdunääli. Ovdil oroi, et čuuvtij uhkevuálásâš saimaarávdu ličij suvâttum Saimaa viestârkuávlust já saimaarávdunääli ličij macâttum kuávlun...

Koronanjuámumeh láá lassaanmin Suomâst, mut tile ain rávhálâš

Suomâ
Majemui ohoi koronavirusnjuámumij meeri lii lasanâm mottoom verd Suomâst. Tuolvâčäcitutkâmušâin láá vuottum váhá eenâb koronavirusmereh ko ovdil, já meid laboratorioiskosijn láá kavnum eenâb njuámumeh. Tiervâsvuođâ...

Suomâst láá lappum 15 miljovn lodded muádilov ivveest

Suomâ
Suomâst maaŋgâi loddešlaajâi näälih láá kiäppánâm joba 25 %:áin moonnâm ive rääjist. Suijân toos lii epitáválâš monnjâtälvi, mii hettij luudij piervâldem já raavvâd uuccâm. "Piervâleh...

Greta Thunberg lii uásálistám mielâčáittusân Suomâst

Suomâ
Kesimáánu 26. peeivi 2024 ruátálâš šoŋŋâdâhaktivist Greta Thunberg uásálistij Elokapina-mielâčáittusân Mannerheimintiest Helsigist. Tábáhtus aalgij ovdâskoddetáálu oovdâst, kost Thunberg toolâi sahâvuáru. Thunberg sahâvuáru maŋa mielâčäitteeh algâttii...

Uđđâ arkeologisâš kuáivuttâh Kyelijäävrist

Suomâ
Kyelijäävri kuáivuttâh ulmen lii tutkâđ ryevdipaje áigásii aassâmsaje. Laapi eennâmkoddemuseo kaavnâi máhđulii aassâmsaje jo ive 2020, mutâ eidusiih tutkâmušah láá esken álgám. Laapi eennâmkoddemuseo...

Mađhâšeijeekirdemmaašin Kaleva lii viijmâg kavnum

Suomâ
Eestieennâmlâš puohčâmfirma omâstem puohčâmroboteh láá kavnâm syemmilii mađhâšeijeekirdemmaašin Kaleva Suomâluovtâst suullân 30 kilomeetter keččin Tallinnast Eestieennâm kuávlučaasijn. Kirdemmaašin lii meerâ ponneest suullân 75 meetter...

Boŋŋaa kavjejeijee tiivrijd 15.–16.6.

Suomâ
Kavjejeijee tivre -oholoppâ uárnejuvvoo kesimáánu 15. já 16. peeivi. Oholoopâ ääigi ulmuuh pyehtih čuávvuđ kavjejeijee tiivrijd kukkániijtost tâi jieijâs šiljoost tijmepele verd jo-uv lávurduv...

Oulust stuorrâ pyellim ráhtulâšvuotâhaalist

Suomâ
Koskoho 5.6. cokkânij stuorrâ pyellim Encore Pirâspalvâlusâi ráhtulâšvuotâhaalist Oulu Ruskonselkäst. Tuhháát neljihâšmeetter stuárusâš halli puállái koskoho ehidist, já piäluštâslágádâs lâi časkâdmin pyellim 15 ohtâduvváin....

Saimaast láá kavnum jo 24 jáámmám saimaanuárjud taan ive

Suomâ
Ohtsis 24 saimaanuárjud láá jo jáámmám Saimaast taan ive, main 17 lijjii čiivgah. Nuárjučiivgah láá jáámmám vuágustis. Kyehti nuárju jammii kyelipivdusij tiet. Meccihaldâttâs luándusuojâlem sierânâsäššitobdee...

Maađij huksim Oulu já Hailuoto kooskâst lii álgám

Suomâ
Hailuoto-suollui lii forgâ šoddâmin stuorrâ nubástus, ko maađij Oulu Riutunkari já Hailuoto kooskâst huksejuuškuođij vuossaargâ 6.5.2024. Lii arvâlum, et 8,4 kilomeetter kukkosâš luoddâ valmâštuvá...

Louhivesist šoddii kuhes ääigi maŋa oppeet saimaanuárjučiivgah

Suomâ
Louhivesist Mikkelist láá maaŋgâlov ive maŋa oppeet šoddâm saimaanuárjučiivgah. Rävissaimaanuárjuh lijjii oinum Louhivesist jo muádi ive ääigi, mut taan kiiđâ huámmášui, et nelji nuárjučiivgâ...

Škovlâpsykologeh láá härviniih tavveen – säminuoráid kávnoo kuittâg iše, joba jieijâs kielân

Suomâ
Nuorah vajeh viehâ pyereest Säämist. Návt kavnâtteh nuorâi jiegâlijn torjuin já iššijn pargee áámmátulmuuh. Nuorâiguin pargee áámmátliih kuittâg uáinih kyehti sierâ juávhu: oovtâ juávhust láá...

Loddenäälih kiäppáneh Suomâst – eromâšávt piäldulodeh killájeh pehtilis já oovtpiälásii eennâmviljâlmist

Suomâ
Suomâ loddenaalij kiäppánem lii maaŋgâpiälásâš čuolmâ, mii ij tiettuu tuše Suomâ raajij siste. Luánduriggodâhkuávdáá (suom. Luonnovarakeskus) spesiaaltotkee Markus Piha mield čuolmâ lii maailmvijđosâš, veikkâ páiháliih...

Suomâ paijeelkulâttempeivi lâi 12.4.

Suomâ
Cuáŋuimáánu 12. peeivi lâi Suomâ paijeelkulâttempeivi. Tot meerhâš tom, ete syemmiliih láá kulâttâm loopân uásis uđâsmuvvee luánduriggoduvâin taan ive tááhust. Nubij sanijguin: Suomâst kulâttuvvoo...